Temat 52: Smolik harcyński-biologia szkodnika, znaczenie gospodarcze.

Smolik harcyński – Pissodes harcyniae, rząd: Chrząszcze (Coleoptera), rodzina: Ryjkowcowate (Curculionidae)

Morfologia. Chrząszcz jest czarny lub ciemnobrunatny, długości 5-6 mm. Na przedpleczu widoczne są dwie jasne smugi, a na pokrywach – dwie białożółtawe poprzeczne przepaski.

Biologia. Wiosną chrząszcze wychodzą spod ściółki, gdzie spędzają zimę i przeprowadzają żer uzupełniający na strzałach zdrowych świerków, wygryzając w korze otworki i wyjadając łyko oraz kambium. Wyciekające z tych otworów krople żywicy zasychają, a uszkodzone drzewa wyglądają jakby były opryskane wapnem. Do otworów tych samice składają po kilka jaj. Chodniki larwalne rozchodzą się w różnych kierunkach w łyku, niejednokrotnie przecinają się wzajemnie. Kolebka poczwarkowa wyścielona jest białymi wiórkami; znajduje się ona na pograniczu łyka i drewna. Chrząszcze składają jaja od kwietnia do września, w związku z czym pod korą można znaleźć różnej długości chodniki larwalne oraz różne stadia rozwojowe owada. Przepoczwarczenie następuje zwykle po przezimowaniu. Zdaniem niektórych autorów smolik harcyński ma generację dwuletnią.

Znaczenie gospodarcze. Omawiany ryjkowiec znany jest wprawdzie z różnych terenów kraju, jednakże najliczniej występuje w górach i na terenach uprzemysłowionych, gdzie dobija drzewa osłabione. Wzmożone występowanie smolika harcyńskiego obserwowano także w Polsce środkowej, w sztucznie założonych drzewostanach, gdzie w następstwie suszy nastąpiło znaczne obniżenie się poziomu wód gruntowych.

Zwalczanie tego owada sprowadza się do wykładania drzew pułapkowych oraz do wyszukiwania, wycinania i korowania drzew zasiedlonych na pniu. Korowanie drzew pułapkowych rozpoczyna się po pojawieniu się w żerowiskach chodników larwalnych, a kończy się przed wgryzaniem się pierwszych larw do bielu.

Źródło: Podręcznik: “Ochrona lasu” dla techników leśnych.