Temat 35: ” Zwójka zieloneczka (Tortrix viridana)-szkodnik nękający drzewostany dębowe”.

Zwójka zieloneczka) – Tortrix viridana, rząd: Łuskoskrzydłe (Lepidoptera), rodzina: Zwójkowate (Tortricidae).

Morfologia. Jest to seledynowozielony motyl o rozpiętości skrzydeł 18—23 mm. Wyrośnięte gąsienice są barwy zielonej z czarnobrunatną głową i tarczką pozagłowową. Osiągają one długość do 18 mm.

Biologia. Roi się w czerwcu i lipcu. Jaja składa zwykle po 2—3 sztuki na gałązkach, gdzie też zimują. Gąsienice lęgnące się w końcu kwietnia i w maju najpierw niszczą paczki, następnie żerują na młodych liściach, które zwijają się w rurkę. Tam też następuje przepoczwarczenie.

Czynniki ograniczające. Zwójka zieloneczka ma licznych wrogów naturalnych, zwłaszcza spośród ptaków owadożernych oraz owadów pasożytniczych.

Znaczenie gospodarcze. Zwójka zieloneczka jest pospolitym szkodnikiem dębów, zwłaszcza wcześniej rozwijającego się dębu szypułkowego, zarówno w drzewostanach, jak i w parkach oraz zadrzewieniach alejowych. W niektórych okolicach kraju, zwłaszcza na południu Polski, owad ten wykazuje tendencje do masowego występowania samodzielnie lub z innymi gatunkami szkodników, a gradacja jego może się przedłużyć nawet do 10 lat. Wprawdzie drzewa ogołocone z liści wkrótce się ponownie zazieleniają, niemniej jednak w przypadku powtarzających się żerów pełnych następuje znaczne osłabienie drzew, zahamowanie przyrostów, przerwa w owocowaniu, a nawet powstają suchoczuby. Nasilenie występowania zwójki zieloneczki kontroluje się w miejscach prześwietlenia koron wskutek żeru gąsienic.

Profilaktyka polega więc przede wszystkim na stwarzaniu dogodnych warunków lęgowych dla sikor, szpaków i innych ptaków, a także dla nietoperzy.

Zwalczanie stosowane jest w drzewostanach chronicznie nękanych, w których dochodzi do zamierania gałęzi lub czubów, a także w drzewostanach nasiennych i na terenach sąsiadujących z ośrodkami wypoczynkowymi. Insektycydy o działaniu kontaktowym stosuje się na najmłodsze stadia rozwojowe szkodnika, przed pełnym rozwinięciem się liści dębu. Dobre wyniki osiągano także dzięki zastosowaniu biopreparatów bakteryjnych.

Źródło: Podręcznik: “Ochrona lasu” dla techników leśnych.