Temat 19: “Borecznik rudy-biologia”.

Borecznik rudy – Neodiprion sertifer, rząd: Błonkoskrzydłe (Hymenoptera), rodzina: Pilarzowate (Tenthredinidae)

Morfologia. Długość ciała borecznika rudego wynosi 6—8 mm, a rozpiętość skrzydeł 16—20 mm. Samiec jest lśniącoczarny, jedynie koniec odwłoka ma brunatny. Samica jest rdzawobrunatna. Larwy mają 11 par nóg, czarną, błyszczącą głowę i zielonkawoczarne ciało z ciemniejszymi, biało obramowanymi paskami. Ciało gęsto pokrywają czarne kolce.

Biologia. We wrześniu lub w październiku samica składa jaja na igłach sosen w tzw. kieszeniach, pomiędzy którymi zachowana jest odległość 1-2 mm. Po przezimowaniu, w kwietniu, z jaj lęgną się larwy, które gromadnie żerują na starym igliwiu. Wyrośnięte larwy schodzą do ściółki, gdzie przepoczwarczają się w złocistobrązowych kokonach o jasnym wnętrzu. Część populacji może przelegiwać w kokonach do następnego roku. Generacja jest jednoroczna, ale może być i dwuletnia.

Czynniki ograniczające. Gradacje tego owada nie przeciągają się zbyt długo ze względu na to, że w miejscach dużego zagęszczenia populacji pojawia się choroba wirusowa, która doszczętnie wyniszcza szkodnika. Pewne znaczenie w likwidowaniu borecznika mają także owady pasożytnicze. Przelegujące kokony mogą niszczyć myszy i ssaki owadożerne.

Znaczenie gospodarcze. W Polsce borecznik rudy występuje najczęściej w młodnikach sosnowych na ubogich piaszczystych glebach. Niekiedy zniszczone zostają wszystkie igły i wtedy wyrośnięte larwy obżerają płatami korę na młodych pędach, co może prowadzić nawet do ich zamierania.

Prognozowanie. Na terenach podejrzanych o występowanie borecznika rudego prowadzi się obserwację jego rójki, a następnie szuka się jaj i liczy się je. Terenem obserwacji są uprawy i młodniki do lat 15.

Zwalczanie środkami chemicznymi prowadzi się jedynie w wyjątkowych wypadkach. Borecznika rudego można skutecznie zwalczać preparatami wirusowymi.

W miejscach silnego przeżarcia koron drzewek należy zwracać uwagę na smolika znaczonego i inne szkodniki opanowujące drzewka osłabione.

Źródło:

Podręcznik: “Ochrona lasu” dla techników leśnych.