Sinizna drewna i grzyb domowy – Serpula lacrymans-grzyby uszkadzające drewno składowane.

Grzyby uszkadzające drewno składowane

Sinizna drewna

Przez siniznę drewna rozumiemy przebarwienia drewna na niebiesko lub prawie czarno. Przebarwienia są powodowane przez grzyby z klasy workowców lub grupy grzybów niedoskonałych. Głównymi sprawcami sinizny drewna są grzyby z rodzajów: Ceratocystis, Discula, Sclerophoma, Pullularia.

Objawy. Sinizna może występować na powierzchni drewna w postaci ciemnych plam lub pasków i wewnątrz drewna, lecz tylko w bielu. Sinizna występuje głównie w drewnie drzew iglastych, najczęściej sosny. Rozróżniamy siniznę surowcową, zwaną także sinizną drewna okrągłego, oraz siniznę tarcicy. Sinizna surowcowa występuje na dłużycach w miejscach cięć lub pozbawionych kory. Sinizna tarcicy charakteryzuje się ciemnymi plamami lub paskami na powierzchni tarcicy, skąd przenika do głębszych warstw. Niekiedy sinizna powstaje tylko wewnątrz tarcicy, natomiast zewnętrzne jej partie się nie przebarwiają. Sinizna tego typu, zwana wewnętrzną lub ukrytą pojawia się wówczas, gdy tarcica z wierzchu szybko wyschnie, a wewnątrz zachowa dostateczną wilgotność.

Warunki sprzyjające. Infekcja następuje przez zarodniki roznoszone przez wiatr, wodę i owady. Rozwój grzybów sinizny jest uzależniony w dużym stopniu od czynników środowiska, w szczególności od wilgotności. Najlepiej grzyby te rozwijają się przy średniej wilgotności drewna (przy zawartości wody od 30 do 80% w stosunku do suchej masy drewna) i w temperaturze od 20 do 25°C.

Sinizna nie pogarsza bardzo właściwości technicznych drewna, lecz obniża jego wartość estetyczną i powoduje obniżenie klasy drewna, szczególnie tarcicy oraz papierówki.

Zapobieganie. W celu zmniejszenia strat powodowanych przez siniznę ścinkę należy prowadzić zimą, a drewno jak najszybciej wywieźć z lasu. Jeśli to możliwe, miejsca odsłonięte powinno się zabezpieczyć fungicydami. Należy również pamiętać o kontrolowaniu stanu liczebności korników. Miejsca składowania drewna należy oczyszczać z odpadów drzewnych, które stanowią źródło infekcji. Tarcicę powinno się układać w sposób zapewniający szybkie wysychanie. Można również zabezpieczać chemicznie przez kąpiel lub opryskiwanie.

Oprócz sinizny występują jeszcze inne barwice drewna, np. brunatnienie, zwane także brunatnicą, oraz zielenienie drewna i inne.

Grzyb domowy – Serpula lacrymans, klasa: Podstawczaki (Basidiomycetes)

Występowanie. Jest to najgroźniejszy patogen rozkładający drewno w budynkach. Poraża drewno drzew iglastych i liściastych. Zainfekowane drewno szybko przebarwia się na brunatno i mięknie, pęka wzdłuż i w poprzek włókien i rozpada się na pryzmatyczne kostki o wymiarach kilku cm (zgnilizna destrukcyjna). Oprócz drewna grzyb rozkłada również materiały drewnopochodne.

Objawy i przebieg choroby. W warunkach dostatecznej wilgotności na powierzchni porażonego drewna wyrasta biała, puszysta grzybnia, która później przyjmuje postać jedwabistej srebrnoszarej skórki i z czasem żółknie. W dalszym stadium rozwoju grzyb wytwarza spłaszczone sznury grzybniowe, grubości kilku milimetrów, początkowo miękkie, Z czasem twardniejące, oraz mięsiste rozpostarte albo konsolowate owocniki, osiągające nieraz duże rozmiary (do jednego metra). Górna strona owocników: jest sfałdowana, rdzawobrunatna, brzegi ich zaś są gładkie, białe, podwinięte. Na owocniku często występują krople wody.

Zapobieganie polega przede wszystkim na stosowaniu w budownictwie wyłącznie drewna dobrze wysuszonego i zabezpieczonego preparatami grzybobójczymi oraz na zabezpieczeniu wbudowanego drewna przed zawilgoceniem, głównie przez odpowiednią konserwację dachu, rur spustowych i rynien, urządzeń sanitarnych, instalacji wodociągowych, urządzeń wentylacyjnych itp. W razie wystąpienia tego grzyba w budynkach trzeba przeprowadzić, najlepiej latem, remont budynków połączony z odgrzybianiem – usunięcie źródeł zawilgocenia, przesuszenie konstrukcji drewnianych, usunięcie drewna uległego zgniliźnie i zastąpienie go zdrowym, chemiczne zabezpieczenie drewna wbudowanego przed zagrzybieniem w przyszłości.