Staśmienie czyli fascjacja i wrośniak szorstki -Trametes hirsuta (Wulfen) Pilát- objawy.
Staśmienie czyli fascjacja – silne spłaszczenie niektórych części rośliny. Występuje u wielu gatunków. Obserwowano je na łodydze, szypułce kwiatostanu i na całym kwiatostanie. Jest to objaw chorobowy zaliczany do grupy dziwotworów.
Najczęściej występującą typem fascjacji jest fascjacja liniowa, czyli wstęgowata. Istnieje kilka teorii usiłujących wytłumaczyć zjawisko fascjacji:
– w wyniku równoległego wzrostu kilku znajdujących się obok siebie merystemów wierzchołkowych lub pąków następuje nienaturalne zrastanie się kilku narządów rośliny, np. pędów, kwiatostanów czy kwiatów
– staśmienia powstają wskutek nieprawidłowego rozrastania się pojedynczego stożka wzrostu. Spowodowane to jest intensywnym i nierównomiernym podziałem komórek merystemu.
Na powstawanie staśmienia wywierają wpływ czynniki środowiska. U licznych gatunków roślin przeniesionych z południa Rosji i z Kaukazu w ciężkie warunki polarno-alpejskie nastąpił znaczny wzrost fascjacji. Wystąpiła ona tutaj aż u a 136 gatunków roślin należących do 19 rodzin.
Staśmienia można różnymi zabiegami sztucznie sprowokować. Wywołują je np.:
- obcięcie lub uszkodzenie stożka wzrostu u siewek,
- przetrzymywanie przed kwitnieniem roślin w warunkach suszy, a następnie szybkie poprawienie ich warunków nawodnienia i intensywne dokarmianie,
- naświetlanie nasion lub siewek promieniami Roentgena,
- poddanie działaniu kolchicyny, heteroauksyny i innych substancji pobudzających wzrost,
- zaburzenie bilansu wodnego i odżywieniowego,
- uszkodzenia spowodowane przez owady,
- patologiczne oddziaływanie grzybów, bakterii lub wirusów.
Źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Sta%C5%9Bmienie
Wrośniak szorstki –Trametes hirsuta (Wulfen) Pilát
Synonimy polskie – huba aksamitna, huba kosmata, huba szorstka, hubczak szorstki, hubka kosmata, żagiew szorstka.
Środowisko i występowanie – w lasach, parkach, ogrodach i wzdłuż dróg. Kolonizuje martwe drewno wielu gatunków liściastych, rzadziej iglastych (głównie buka – Fagus sp., jarzęba Sorbus sp., dębu – Quercus sp., brzozy – Betula sp., grabu – Carpinus sp., wierzby – Salix sp.). Może występować na zdrowych bukach. Kolonizuje też drewno użytkowe. Spotykany w ciągu całego roku. Rozpowszechniony. Bardzo pospolity.
Owocniki-jednoroczne, rzadko pojedyncze, najczęściej w grupach, półokrągłe, nerkowate, konsolowate, spłaszczone, przyrośnięte bokiem, często ułożone dachówkowato, niekiedy rozpostarte, odgięte. Pojedynczy kapelusz 20-60 mm szerokości i 5-10 mm grubości. Górna powierzchnia zwykle płaska, nierówna, pofałdowana, czasem z garbkiem u nasady, gęsto i obficie, filcowato-szczeciniasto owłosiona, z włoskami 4-5,5 mm długości, ułożonymi w koncentrycznych warstwach; biała, z wiekiem ciemniejąca, kremowoochrowa, żółtobrązowa, ruda, seledynowa, szara, szarooliwkowa, popielata, zielona (jeżeli zasiedlona przez glony rozwijające się między włoskami). Wyraźnie koncentrycznie strefowana, pręgowana i bruzdowana. Brzeg ostry, falisty, karbowany, owłosiony, zwykle ciemniejszy, z wiekiem łysy, od spodu płonny. Miąższ jednorodny, elastyczny i skórzasty, z wiekiem twardy. Hymenofor rurkowaty, biały, z czasem kremowy, szary do rdzawego. Rurki zawsze w jednej warstwie, białawe. Zapach słabo anyżowy. Smak gorzkawy. Niejadalne.
Zarodniki podstawkowe – wysyp biały do żółtego.
Znaczenie – saprofit i pasożyt ranowy, powoduje zgniliznę białą jednolitą.
Ochrona -unikanie ranienia drzew, wygładzanie i zabezpieczanie ran środkami grzybobójczymi. Regularna konserwacja i zabezpieczanie drewna użytkowego.
Uwagi-owocniki obecne na drewnie przez cały rok, wyrastają zwykle w szeregach. Grzyb bardzo zmienny. Tworzy wiele form przejściowych formujących się w różnych warunkach środowiska. Podobny do:
– wrośniaka strefowanego (Trametes ochracea (Pers.) Gilb. Ryvarden) z owocnikami o powierzchni aksamitnej, krótko owłosionej, na przekroju trójkątnymi;
– wrośniaka omszonego (Trametes pubescens (Schumach.) Pilát), występującego rzadziej, głównie na olszy, z owocnikami bardzo lekkimi, o powierzchni zwykle śnieżno- białej, słomkowożółtej lub jasnoochrowej, krótko owłosionej, o cienkim miąższu, bez strefowań;
– wrośniaka anyżkowego (Trametes suaveolens (L.) Fr.), występującego głównie na wierzbach, z owocnikami białymi, filcowatymi na powierzchni, mocno pachnącymi anyżem. Łudząco podobną powierzchnię kapelusza ma blaszkowiec drobnozarodnikowy (Lenzites betulina (L.) Fr.), który różni się silnie wydłużonymi, dużymi porami.
Źródło: „Atlas hub” Piotr Łakomy, Hanna Kwaśna Poradnik Leśnika.