“7 grzybów głównych”. Rdza sosnoskrętna (Skrętak sosny )- Melampsora pinitorqua,

Choroby koron drzew wystąpiły w 2019 r. na łącznej powierzchni 42,5 tys. ha, z czego około 11 tysięcy hektarów stanowiła powierzchnia uszkodzeń w drzewostanach do 20 roku życia (uprawy i młodniki). Na szczególną uwagę zasługuje znaczący spadek powierzchni uszkodzeń spowodowanych przez osutki sosny, która w 2019 roku wyniosła 1,3 tys. ha, czyli prawie dziesięciokrotnie mniej niż w roku 2018 (. W porównaniu do roku ubiegłego odnotowano wzrost powierzchni uszkodzeń
pozostałych jednostek chorobowych: zamierania pędów sosny o 1191%, skrętaka sosny +24%, mączniaka dębu +770%, rdzy na igłach i liściach +48%, obwaru sosny +2%. Powierzchnie uszkodzeń od skrętaka sosny wykazywano wyłącznie w uprawach i młodnikach, gdzie choroba ta ma istotne znaczenie gospodarcze, w drzewostanach starszych klas wieku
choroba ta nie była odnotowywana. Natomiast obwar sosny
powodował szkody wyłącznie w drzewostanach starszych klas wieku. Znaczący spadek powierzchni uszkodzeń od osutki sosny obserwowano na terenie całego kraju, jednak na szczególną uwagę zasługują rdLP w Białymstoku, Szczecinku i Warszawie, gdzie powierzchnia uszkodzeń zmalała niemal jedenastokrotnie. Wzrost powierzchni uszkodzeń dla
pozostałych jednostek chorobowych był równomierny w całym kraju, z wyjątkiem RDLP we Wrocławiu, gdzie znacząco wzrósł udział powierzchni uszkodzonych w wyniku zamierania pędów sosny oraz występowania mączniaka dębu.

Rdza sosnoskrętna (Skrętak sosny )- Melampsora pinitorqua, klasa: Podstawczaki (Basidiomycetes)

Występowanie. Jest to grzyb dwudomowy, porażający tegoroczne pędy sosen, zwłaszcza sosny pospolitej, oraz liście topól, przede wszystkim osiki, białodrzewu i topoli szarej. Skrętak występuje głównie w uprawach i młodnikach sosnowych, niekiedy także w szkółkach.

Objawy i przebieg choroby. Skrętak sosny jest rdzą pełnocyklową, tzn. że wytwarza wszystkie pięć typów zarodników. Późną wiosną zarodniki podstawkowe(bazydiospory) infekują młode pędy sosny, na których wytwarzają się najpierw spermogonia (piknia) z piknosporami, a następnie pomarańczowe ogniki mające kształt podłużnych poduszeczek długości 1 do 3 cm, zawierające zarodniki ognikowe (ecydiospory), infekujące liście topól. W miejscu występowania ogników zostaje wstrzymany wzrost pędów na długość, natomiast z przeciwnej strony wzrost ten nadal się odbywa, co prowadzi do skrzywienia pędów. W trakcie dalszego wzrostu pęd kieruje się znów ku górze i w rezultacie skrzywienie pędów przybiera charakterystyczny kształt litery S. Pędy zainfekowane w kilku miejscach najczęściej zamierają. Dalszy cykl rozwoju grzyba odbywa się na liściach topól, na których rozwija się stadium letnie, w postaci skupień zwanych urediniami, w których powstają zarodniki rdzawnikowe (uredospory). Na tych liściach wytwarza się z kolei stadium zimowe w postaci teleutiniów zawierających zarodniki zimowe, przetrwalnikowe (teleutospory). Wiosną teleutospory na opadłych liściach kiełkują i wytwarzają zarodniki podstawkowe.

Skrętak sosny powoduje często duże straty w uprawach i młodnikach sosnowych (rys. 99), ponieważ drzewa wielokrotnie porażone źle rosną, a w przypadku porażenia pędu głównego trwałe wykrzywienie strzały w najcenniejszej części odziomkowej zmniejsza wartość drewna.

Warunki sprzyjające. Są nimi: obfite występowanie w pobliżu upraw i młodników sosnowych drugiego gospodarza patogenu oraz wilgotna wiosna.[1]

Ochrona. Stosuje się tu usuwanie osiki (i ewentualnie także innych drugich gospodarzy) z kultur i młodników sosnowych, jak również z pobliża tych obiektów (w odległości do około 400—500 m), ponadto wprowadzanie domieszki innego gatunku, niepodatnego na patogena, np. świerka. Domieszkę po minięciu niebezpiecznego dla sosny wieku (12—15 lat) można usunąć. Domieszka taka może w poważnym stopniu ochraniać sosnę przed wiosennym zakażeniem jej pędów[2].

RDZE W SZKÓŁKACH LEŚNYCH

BAJLANDO 500 SC (środek działaniu systemicznym, koncentrat w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą). Zalecana dawka: 1,4 l/ha. Zalecana ilośd wody: 500-750 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 1. Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy ręcznych, sadowniczych lub polowych. Środek stosować w przypadku pojawienia się choroby lub prewencyjnie.

ORTIVA TOP 325 SC (środek o działaniu wgłębnym i układowym w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą). Zalecana dawka: 1,0 l/ha. Zalecana ilość wody: 300-1200 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 2. Odstęp między zabiegami: 14 dni. Zalecane opryskiwanie: średniokropliste, przy użyciu samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub ręcznych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów choroby. Celem zapobiegania zjawisku odporności środek należy stosować tylko w zalecanej dawce.

SCORPION 325 SC (środek o działaniu wgłębnym i układowym w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą). Zalecana dawka: 1,0 l/ha. Zalecana ilość wody: 300-1200 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 2. 60 Odstęp między zabiegami: 14 dni. Zalecane opryskiwanie: średniokropliste, przy użyciu samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub ręcznych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów choroby. Celem zapobiegania zjawisku odporności środek należy stosować tylko w zalecanej dawce.

SIGNUM 33 WG (środek o działaniu systemicznym w postaci granul do sporządzania zawiesiny wodnej). Maksymalna/Zalecana dawka: 1,8 kg/ha. Zalecana ilość wody: 600-800 l/ha (ilość wody dostosować do zagęszczenia roślin). Zalecana liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 2. Odstęp między zabiegami: 7-10 dni (krótszy odstęp stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy polowych oraz opryskiwaczy plecakowych. Środek jest dopuszczony do stosowania na terenie otwartym i pod osłonami (tunele foliowe, szklarnie).

SINTOP 500 SC (środek o działaniu układowym, koncentrat w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą, do stosowania zapobiegawczego, interwencyjnego i wyniszczającego). Maksymalna/zalecana dawka: 1,4 l/ha. Zalecana ilość wody: 500-750 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 1. Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub ręcznych. Środek stosować w przypadku pojawienia się choroby lub prewencyjnie.

SPARTA 250 EW (środek o działaniu układowym w formie płynu do sporządzania emulsji wodnej). Zalecana dawka: 1,0 l/ha Zalecana ilość wody: 300-500 l/ha (ilość wody dostosować do wielkości roślin i ich zagęszczenia). Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 2. Odstęp między zabiegami: co najmniej 14 dni (krótszy odstęp stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych, sadowniczych i ręcznych. Do stosowania w uprawie polowej i pod osłonami.

STARPRO 430 SC (środek o działaniu układowym w formie płynu do sporządzania emulsji wodnej). Zalecana dawka: 0,75 l/ha. Zalecana ilość wody: 200-400 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 2. Odstęp między zabiegami: co najmniej 14 dni. Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych. Środek stosować na siewki i sadzonki drzew nie wyższe niż 1 metr.

SWITCH 62,5 WG (środek o działaniu wgłębnym i kontaktowym w postaci granul do sporządzania zawiesiny wodnej). Zalecana dawka: 0,75-1,0 kg/ha (większą dawkę stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecana ilość wody: 500-1000 l/ha (ilość wody dostosować do wielkości roślin i ich zagęszczenia). Maksymalna liczba zabiegów: 3. Odstęp między zabiegami: 14-28 dni. Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub ręcznych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów choroby (kwiecień-wrzesień).

TIOFAN 500 SC (środek działaniu układowym, koncentrat w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą, do stosowania zapobiegawczego, interwencyjnego i wyniszczającego). Zalecana dawka: 1,4 l/ha. Zalecana ilość wody: 500-750 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 1. Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy sadowniczych lub polowych. Środek stosować w przypadku pojawienia się choroby lub prewencyjnie.

TIOFANAT METYLOWY 500 SC (środek o działaniu systemicznym, koncentrat w postaci zawiesiny do rozcieńczania wodą). Maksymalna/zalecana dawka: 1,4 l/ha. Zalecana ilość wody: 500-750 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 1. Zalecane opryskiwanie drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub ręcznych. Środek stosować w przypadku pojawienia się choroby lub prewencyjnie.

TIPTOP 500 SC (środek o działaniu układowym, koncentrat w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą). Maksymalna/zalecana dawka: 1,4 l/ha. Zalecana ilość wody: 500-750 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 1. Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub ręcznych. Środek stosować w przypadku pojawienia się choroby lub prewencyjnie.

TOPSIN M 500 SC (środek systemiczny, koncentrat w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą). Zalecana dawka: 1,4 l/ha. Zalecana ilość wody: 500-750 l/ha. Zalecana liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 1. Zalecane opryskiwanie drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy ręcznych, sadowniczych lub polowych. Środek stosować w przypadku pojawienia się chorób lub prewencyjnie.

ZOXIS 250 SC (środek o działaniu wgłębnym i układowym w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą). Zalecana dawka: 0,8-1,0 l/ha (wyższą dawkę stosować w warunkach większego zagrożenia chorobą). Zalecana ilość wody: 500-1000 l/ha (ilość wody dostosować do wielkości roślin i ich zagęszczenia). Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 2. Odstęp między zabiegami: 14-21 dni. 62 Zalecane opryskiwanie: średniokropliste, przy użyciu opryskiwaczy ręcznych lub polowych. W celu równomiernego pokrycia cieczą użytkową zaleca się dodanie środka zwiększającego przyczepność (adiuwanta). Środek stosować zapobiegawczo lub natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów choroby. Celem zapobiegania zjawisku odporności środek należy stosować tylko w zalecanej dawce. [3]

RDZE W ODNOWIENIACH I ZALESIENIACH

SIGNUM 33 WG (środek o działaniu systemicznym w postaci granul do sporządzania zawiesiny wodnej). Maksymalna/Zalecana dawka: 1,8 kg/ha. Zalecana ilość wody: 600-800 l/ha (ilość wody dostosować do zagęszczenia roślin). Zalecana liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 2. Odstęp między zabiegami: 7-10 dni (krótszy odstęp stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy polowych oraz opryskiwaczy plecakowych.

RDZE W UPRAWACH LEŚNYCH

STARPRO 430 SC (środek o działaniu układowym w formie płynu do sporządzania emulsji wodnej). Zalecana dawka: 0,75 l/ha. Zalecana ilość wody: 200-400 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 2. Odstęp między zabiegami: co najmniej 14 dni. Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych. Środek stosować na sadzonki drzew nie wyższe niż 1 metr.

SWITCH 62,5 WG (środek o działaniu wgłębnym i kontaktowym w postaci granul do sporządzania zawiesiny wodnej). Zalecana dawka: 0,75-1,0 kg/ha (większą dawkę stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecana ilość wody: 500-1000 l/ha (ilość wody dostosować do wielkości roślin i ich zagęszczenia). Maksymalna liczba zabiegów: 3. Odstęp między zabiegami: 14-28 dni. Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub ręcznych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów choroby (kwiecień-wrzesień).[3]

Źródła:

[1] “Ochrona lasu” dla techników leśnych.

[2] ”Choroby drzew i krzewów leśnych” Karol Mańka i Małgorzata Mańka (1997 r)

[3] INSTYTUT BADAWCZY LEŚNICTWA
ANALIZY I RAPORTY
Nr 31

Aktualizacja z dnia 18 stycznia 2021 r.

https://www.lasy.gov.pl/pl/pro/publikacje/copy_of_gospodarka-lesna/ochrona_lasu/srodki-ochrony-roslin/srodki-ochrony-roslin-i-produkty-biobojcze.pdf/view