Zgnilizna biała jamkowata sosny. (Huba sosny, czyreń sosny – Phellinus pini “7 grzybów głównych”.

Zanim przedstawię w/w grzyba, chciałbym zwrócić uwagę, że zalecane usuwanie zasiedlonych przez drzew pozbawia dzięcioły szansy na znalezienie odpowiednich drzew na wykucie dziupli. Jeżeli chcemy podnosić opór naturalny biocenoz leśnych , musimy w trakcie wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych pozostawiać część drzew martwych i zamierających. Drzewo zasiedlone przez czyrenia może żyć długo, bo zasiedlona jest twardziel tzn. część martwa w przekroju pnia. Jest to dogodne miejsce do wykucia dziupli, która może być domem dla wielu pokoleń dzięciołów, gołębi siniaków, krasek, gągołów, pełzaczy, kowalików i sikor. Poprzez wczesne podkrzesywanie drzew możemy wyhodować bardzo dobry surowiec drzewny jednocześnie dając szanse mieszkańcom lasu.

Czyreń sosny – Phellinus pini, klasa: Podstawczaki (Basidiomycetes)

Występowanie. Grzyb, znany również pod nazwą huba sosny, jest bardzo rozpowszechniony, około 8% użytków rębnych sosny wykazuje zgniliznę strzały. Oprócz sosny grzyb ten poraża również świerk, modrzew i daglezję.

Przebieg choroby. Infekcja następuje przez rany, głównie po opadłych gałęziach. Grzybnia szybko wnika do twardzieli strzał, powodując czerwoną zgniliznę drewna. Najczęściej stwierdza się porażenie dopiero po ścięciu drzewa. Rozkład drewna postępuje w górę i w dół od miejsca infekcji i obejmuje kilka metrów długości.

Objawy. Zewnętrzne porażenie objawia się wyciekiem żywicy w okolicy miejsca infekcji na strzale, lecz najpewniejszą oznaką są owocniki grzyba Są one wieloletnie, zdrewniałe, konsolowate, wielkości kilku do kilkunastu centymetrów, górna powierzchnia prawie czarna, koncentrycznie strefowana i spękana, miąższ ciemnobrązowy, dolna strona oliwkowobrązowa. Owocniki pojawiają się na różnych wysokościach strzał.

Warunki sprzyjające. Oprócz naturalnych dróg infekcji przez rany po obumarłych gałęziach, infekcji sprzyjają skaleczenia strzał powstałe z innych przyczyn, np. przy cięciach pielęgnacyjnych.

Źródło: “Ochrona lasu” dla techników leśnych.

Warunki sprzyjające wiążą się z wiekiem i cechami odmianowymi drzew, cechami patogena i działaniem środowiska na obydwa te czynniki. Możliwości zakażenia wzrastają wraz z wiekiem drzew. Wskutek obłamywania liczniejszych i grubszych gałęzi oraz ranienia powierzchni pni w trakcie prac pielęgnacyjnych ( brak szlaków zrywkowych i niewłaściwie dobrany sprzęt do charakteru drzewostanu) ulega bowiem odsłonięciu twardziel, która narażona jest na zakażenie zarodnikami podstawkowymi sprawcy. Od około 50 roku życia drzew liczba zakażonych pni zaczyna stale wzrastać, aby osiągnąć w wieku powyżej 100 lat znaczącą wielkość (15—35%), a jeszcze później w poszczególnych wypadkach nawet 100%. Również stopień i zasięg zgnilizny w strzałach porażonych drzew wzrasta z wiekiem. W każdym chorym drzewie następuje taki moment, od którego począwszy rozszerzanie się zgnilizny przewyższa objętościowo przyrost zdrowego drewna. Za cechy sprzyjające porażeniu sosny przez hubę uważa się też grubogałęzistość i mniejszy udział bielu w stosunku do twardzieli. Zagrożenie przez chorobę jest tym większe, im obfitsze jest źródło zarazka, czyli im liczniejsze są drzewa z owocnikami huby sosny w drzewostanie. Samemu procesowi infekcji sprzyjają okresy deszczowe i wilgotne, jako że zarodniki patogena potrzebują dla skiełkowania względnej wilgotności powietrza wynoszącej przynajmniej 96%. Wpływ warunków środowiska zaznacza się też w tym, że za bardziej odporne na chorobę uważa się sosny rosnące na gorszych siedliskach.

Ochrona

Ochrona zasadza się na prawidłowej pielęgnacji drzew w ciągu rozwoju drzewostanów i odpowiedniej wyróbce drewna na powierzchni zrębowej. Podczas czyszczeń należy usuwać przede wszystkim drzewa o właściwościach rozpieraczy, gdyż one później łatwiej ulegają zakażeniu wskutek swej grubogałęzistości (duże rany po obłamanych gałęziach). W okresie od 25 do 35 roku życia drzewostanu należy w intensywnie prowadzonych gospodarstwach sosnowych przeprowadzić podkrzesywanie specjalnie wybranych i oznakowanych drzew przyszłościowych.

Należy przy tym uwzględnić następujące zasady:

1. Wyłączenie z podkrzesywania drzew, które na wysokość 2-4 m mają gałęzie o grubości 2 cm.

2. Usuwanie gałęzi za pomocą gładkich cięć tuż przy powierzchni strzały. Wskazane jest prowadzenie cięć podkrzesywania późną jesienią, ponieważ w tym okresie istnieje zwiększona szansa zasiedlenia powierzchni powstałych ran przez antagonistyczne wobec patogena grzyby saprofityczne.

3. Doprowadzenie podkrzesywania do wysokości 6-8 m, i to w kilku etapach zależnych od tempa zamierania gałęzi ( nie należy usuwać żywych jeszcze gałęzi)

Źródło :”Choroby drzew i krzewów leśnych” Karol Mańka i Małgorzata Mańka (1997 r)

cyt: „ ( nie należy usuwać żywych jeszcze gałęzi)”– sprawa dyskusyjna, przedstawiłem zgodnie ze źródłem. W innych materiałach spotkałem się z innymi zalecaniami

http://www.tltulowice.pl/nowa/images/Zasady_podkrzesywania_drzew_le%C5%9Bnych.pdf).