23. Metody przeciwdziałania szkodom i sposoby ich ograniczania-biologiczne i mechaniczne.

Ochrona przed zwierzyną.

 Podstawową formą zapobiegania szkodom od zwierzyny jest właściwe prowadzenie gospodarki łowieckiej – utrzymanie liczebności zwierzyny płowej dostosowanej do zmieniających się możliwości wyżywieniowych siedlisk leśnych oraz właściwej struktury płciowej i wiekowej populacji.

Metody pośrednie (biologiczne)

1. Działania w zakresie poprawy warunków bytowania zwierzyny polegają na prawidłowym zagospodarowaniu obwodów łowieckich, a w szczególności na:

a) poprawie naturalnych warunków pokarmowych poprzez zakładanie i  należyte utrzymanie poletek łowieckich żerowych i zgryzowych;

 b) wprowadzaniu na uprawy gatunków drzew dostarczających zwierzynie owoców i nasion;

 c) wykładaniu drzew ogryzowych w okresie zimowego i wiosennego spałowania;

d) uzupełnianiu pokarmu w warunkach jego niedostatku lub niedostępności odpowiednią karmą i mikroelementami, podawanymi w karmiskach i lizawkach;

e) unikaniu lokalizacji karmisk i poletek łowieckich w pobliżu upraw i młodników leśnych;

 f) umożliwianiu zwierzynie dostępu do wody;

g) zapewnieniu zwierzynie spokoju, szczególnie w okresie rozrodu, m.in. poprzez wyznaczanie ostoi zwierzyny;

h) stosowaniu innych sprawdzonych lokalnie metod.

2. W miejscach szczególnie narażonych na szkody od zwierzyny zaleca się m.in.:

a) przyjęcie górnej normy wysadzanych sadzonek,

b) preferowanie odnawiania siewem oraz odnowień naturalnych,

c) opóźnianie cięć pielęgnacyjnych.

3. Działania w zakresie utrzymania liczebności zwierzyny na właściwym poziomie polegają na:

 a) optymalizacji metod inwentaryzacji zwierzyny w zależności od gatunku;

 b) ustaleniu w Wieloletnim Łowieckim Planie Hodowlanym (WŁPH) właściwego stanu docelowego zwierzyny w obwodzie łowieckim, przy którym możliwe będzie osiągnięcie celu hodowlanego drzewostanów;

Metody bezpośrednie

A. Metody mechaniczne

1. Grodzenie

Najskuteczniejszym sposobem zabezpieczania upraw przed zwierzyną jest grodzenie, przy zachowaniu następujących zasad:

 1. Grodzenie upraw nie może zaburzać lub przecinać naturalnych szlaków, którymi przemieszcza się zwierzyna. W przypadku lokalizacji uprawy na wekslu (przejściu zwierzyny) należy wyłączyć te fragmenty z odnowienia i ogrodzenia. Kształt ogrodzenia winien być jak najbardziej owalny, nie należy tworzyć załamań do wewnątrz uprawy (zwierzyna zapędzona w takie załamanie może przerwać siatkę).

2. Grodzenie jest szczególnie zalecane w celu zabezpieczania cennych gatunków drzew, preferowanych przez zwierzynę, a także na obszarach narażonych na szkody od łosia.

3. Siatki wykorzystywane do ochrony upraw leśnych powinny być dobrane w zależności od gatunków zwierzyny powodującej uszkodzenia na danym terenie, zarówno pod kątem ich wysokości, grubości drutu, jak i wielkości oczek. W dolnej części siatka winna być zamontowana w sposób uniemożliwiający przejście zwierzyny dołem ogrodzenia.

4. Ogrodzenie należy zdemontować, jeśli prawdopodobieństwo wystąpienia szkód jest znikome.

2. Rysakowanie

Zabezpieczanie świerka i  sosny przed spałowaniem przy użyciu specjalnej skrobaczki polega na ranieniu kory na taką głębokość, aby pojawiły się wycieki żywiczne. Wyciekająca i  zasychająca żywica zniechęca jelenie do spałowania. Zabieg przeprowadzamy przy użyciu skrobaczki, której ostrze przypomina fragment brzeszczotu ręcznej piły. Należy uważać, aby nie nacinać łyka za głęboko.

3. Osłony

1. W celu indywidualnego zabezpieczania całych drzewek liściastych, zarówno przed zgryzaniem, spałowaniem, jak i osmykiwaniem przez zwierzynę, można stosować osłony tubowe lub siatkowe.

2. W celu zabezpieczenia pędu głównego drzewek można stosować osłonki spiralne. Aby nie doprowadzać do deformacji pędu głównego, należy przestrzegać następujących zasad:

a) tworzywo, z którego są one wykonane, nie może być zbyt twarde;

 b) osłonki spiralne muszą mieć odpowiednią długość, dostosowaną do długości chronionego pędu;

c) osłonki spiralne należy zdejmować przed rozpoczęciem sezonu wegetacyjnego.

3. W celu ochrony przed zgryzaniem, w szczególności gatunków iglastych, można również owijać pęd główny wraz z pączkiem szczytowym np. wełną owczą, pakułami lub różnego rodzaju osłonkami.

4. Na terenach o dużym nasileniu uszkodzeń drzew na skutek spałowania zaleca się ochronę młodników samoistnie zwijającymi się perforowanymi osłonkami plastikowymi. Osłonki należy zakładać na dwu- i trzyletnie międzyokółki znajdujące się w  strefie zagrożonej spałowaniem. W  miarę wzrostu drzewka dokładamy kolejne odcinki osłonki na międzyokółek wymagający ochrony.

 5. W  celu ochrony drzew, głównie modrzewia, przed czemchaniem można osłaniać sadzonkę trzema palikami wkopanymi pod kątem w jej bezpośrednim sąsiedztwie.

 6. Do pozostałych, rzadziej stosowanych, metod mechanicznych można zaliczyć również ochronę indywidualną sadzonek poprzez wbijanie w jej sąsiedztwo rosoch (np. 99 Zabiegi ochronne w uprawach, młodnikach i starszych drzewostanach ściętych młodych świerków), tzw. jeży lub podwiązywanie do góry lub do dołu gałązek dwóch okółków.

źródło: Instrukcja Ochrony Lasu.