18. Szkody wyrządzane przez zwierzęta w lesie.

Gryzonie

Spośród drobnych gryzoni szkody w  lesie wyrządzają najczęściej nornikowate (Arvicolinae), przede wszystkim norniki – Microtus spp. i nornica ruda – Clethrionomys glareolus Schreber.

Pędy i korzenie drzew i krzewów mogą być uszkadzane wskutek zgryzania przez następujące gatunki drobnych gryzoni:

karczownika ziemnowodnego – Arvicola terrestris (L.),

nornika zwyczajnego – Microtus arvalis (Pallas),

nornika  burego – M. agrestis (L.),

nornika północnego – M. oeconomus (Pallas) i nornicę rudą.

Nasiona i szyszki mogą być uszkadzane przez

mysz wielkooką leśną – Apodemus flavicollis (Melchior),

mysz zaroślową – A. sylvaticus (L.),

mysz polną – A. agrarius (Pallas),

nornicę rudą

i mysz domową – Mus musculus L.

Rozpoznania gryzoni wyrządzających szkody na drzewkach dokonuje się na podstawie miejsc powstania uszkodzenia (ryc. 3 IOL T1). Wzrost liczebności populacji drobnych gryzoni na niektórych terenach może mieć charakter cykliczny i występować co kilka lat. Ponadto wzrost ten na terenach leśnych może następować także na skutek migracji do lasu i do szkółek leśnych gryzoni żyjących na polach.

Podstawową miarą oceny zagrożenia lasu przez drobne gryzonie są rejestrowane szkody powstałe w wyniku ich żerowania oraz poziom nasilenia tych szkód. Zagrożenie uprawy leśnej uważa się za istotne, gdy uszkodzonych jest więcej niż 10% drzewek.

Istnieje również metodyka pozwalająca na ocenę zagrożenia upraw leśnych na podstawie liczby gryzoni próbnie odławianych do pułapek z przynętą. Ocenę tę wykonuje się wg następującego sposobu: jesienią (październik – listopad) w  uprawie wykłada się pułapki zatrzaskowe w 6 rzędach odległych od siebie o około 10 m, po 6 pułapek w rzędzie co 10 m; pułapki, pozostawione przez 5 kolejnych nocy, kontroluje się 2 razy dziennie: rano i wieczorem.

Zagrożenie uprawy przez gryzonie uważa się za istotne wówczas, gdy odłowionych zostanie więcej niż 20 norników lub więcej niż 15 nornic rudych. W przypadku trudności z  oznaczeniem gatunku, odłowione i  zakonserwowane okazy należy przesłać wraz z kartą sygnalizacyjną (formularz nr 1) do ZOL, który oznacza gatunek gryzonia i wskazuje dalsze postępowanie.

Rola bobra Castor fiber L. w ekosystemie leśnym

Bobry pełnią bardzo ważną funkcję w środowisku naturalnym, podtrzymując jego zachowanie i procesy w nim zachodzące:

a) magazynują słodką wodę, przyczyniając się do podwyższenia i stabilizacji poziomu wód podskórnych;

b) zbudowane przez nie tamy przeciwdziałają powodziom w okresie silnych opadów, a małe spiętrzenia skonstruowane na strumieniach spowalniają przepływ wody, zmniejszając erozję gleby;

c) przywracają naturalną funkcję zdegradowanym mokradłom i strumieniom;

d) podwyższając poziom wód i wilgotność gleby, sprzyjają akumulacji węgla w glebie;

 e) zwiększają różnorodność biologiczną, polepszając warunki życia wielu organizmów związanych z wodą;

f) stwarzają sprzyjające warunki dla zwierząt, roślin i siedlisk objętych ochroną.

Zgodnie z obowiązującym prawem (rozporządzenie Ministra Środowiska) bobry na terenie Polski objęte są ochroną częściową, co oznacza, że w szczególnych okolicznościach może zostać wydane zezwolenie na ich redukcję. Szkody wyrządzane przez bobry są rekompensowane przez budżet państwa (nie dotyczy to Lasów Państwowych) w zakresie uregulowanym w ustawie o ochronie przyrody.

źródło : https://www.lasy.gov.pl/pl/publikacje/copy_of_gospodarka-lesna/ochrona_lasu/instrukcja-ochrony-lasu