34. Szkodnictwo leśne. “Postępowania w sprawach karnych-dochodzenie cz.2”
Postępowanie sądowe.
Jeżeli po dokonaniu formalnej kontroli aktu oskarżenia (art. 337 k.p.k.)
sąd uzna, że odpowiada on warunkom formalnym, prezes sądu zarządza
doręczenie jego odpisu oskarżonemu, wzywając go do składania wniosków
dowodowych w terminie siedmiu dni od doręczenia mu aktu oskarżenia
(art. 338 § 1 k.p.k.).
Skazanie bez przeprowadzenia rozprawy.
Skazanie bez przeprowadzenia rozprawy jest skróconą formą rozpatrzenia
sprawy, stwarzającą możliwość przyśpieszenia postępowania procesowego
i oznacza zawarcie swoistego porozumienia między sprawcą czynu a organem procesowym. W jego wyniku sprawca ma szansę na wymierzenie mu łagodniejszej kary, zaś organ procesowy jest zwolniony od prowadzenia
sformalizowanego postępowania.
Postępowanie mediacyjne.
Postępowanie mediacyjne może być stosowane w stadium zarówno przygotowawczym, jak i sądowym. W postępowaniu sądowym uzasadnione
jest sięganie po mediację, zwłaszcza gdy istnieje szansa, że jej wynik może
wpłynąć na sposób rozstrzygnięcia w przedmiocie procesu.
Postępowanie mediacyjne może prowadzić instytucja lub osoba godna
zaufania, a konsekwencją jest sprawozdanie z jego przebiegu i wyniki,
które przedstawia się sądowi (art. 23a § 4 k.p.k.).
Mediacja może być powierzona tylko takiej osobie, która jest polskim obywatelem z pełnią praw publicznych, ukończyła 26 lat, nie była skazywana za przestępstwa, posiada odpowiednie doświadczenie życiowe i umiejętności likwidowania konfliktów oraz wystarczającą wiedzę, zwłaszcza z zakresu psychologii, pedagogiki, socjologii, resocjalizacji lub prawa i daje rękojmię należytego wykonywania obowiązków, a została przy tym wpisana do wykazu mediatorów prowadzonego przez sąd okręgowy.Mediacja nie powinna trwać dłużej niż miesiąc.
Mediacja przede wszystkim stwarza szansę na pojednanie między
pokrzywdzonym a oskarżonym oraz ewentualne zawarcie porozumienia
w kwestii naprawienia szkód wyrządzonym przestępstwem, a także buduje
płaszczyznę do przyśpieszenia wydania orzeczenia kończącego sprawę.
Dobrowolne poddanie się karze.
Dobrowolne poddanie się karze polega na złożeniu przez oskarżonego
wniosku, aby sąd wydał wyrok skazujący i wymierzył mu określoną
karę lub środek karny, bez przeprowadzania postępowania dowodowego.
Dobrowolne poddanie się karze jest określone w art. 387 k.p.k. Celem
tej procedury jest skrócenie postępowania przed sądem przy zachowaniu
praw oskarżonego i pokrzywdzonego.
Wniosek o dobrowolne poddanie się karze może być uwzględniony w przypadku, gdy zostaną łącznie spełnione następujące warunki:
– czyn zarzucany oskarżonemu stanowi występek;
– okoliczności popełnienia przestępstwa nie budzą wątpliwości
(oskarżony przyznał się do popełnienia czynu i do winy, co znajduje
potwierdzenie w materiale dowodowym);
– prokurator nie sprzeciwi się wnioskowi;
– pokrzywdzony, należycie powiadomiony o terminie rozprawy oraz
pouczony o możliwości zgłoszenia przez oskarżonego tego wniosku,
nie zgłosi sprzeciwu;
– cele postępowania karnego zostaną osiągnięte w całości mimo nieprzeprowadzenia rozprawy.
Popieranie aktu oskarżenia
Zasadniczą częścią postępowania karnego jest rozprawa główna. Polega
to na merytorycznym rozpatrzeniu zarzutu w skardze złożonej
przeciwko konkretnemu oskarżonemu, poprzez ustalenie istotnych dla
sprawy okoliczności faktycznych i prawnych przez organ orzekający,
jakim jest sąd.
W trakcie przewodu sądowego sąd merytorycznie rozpatruje skargę
wniesioną wobec oskarżonego w akcie oskarżenia.
W postępowaniu uproszczonym rozprawa może być prowadzona
nawet jeśli oskarżony nie stawił się, chociaż był prawidłowo wezwany
podobnie jak jego obrońca. W takiej sytuacji sąd może wydać wyrok
zaoczny. Możliwość wydania wyroku zaocznego ma w założeniu ustawodawcy przeciwdziałać ewentualnemu utrudnianiu rozstrzygnięcia
sprawy przez oskarżonego przez jego niestawiennictwo. Orzekanie
zaoczne sprzyja szybkiemu zakończeniu procesu i zwiększeniu jego
efektywności.
Nadleśniczy powinien wyznaczyć komendanta posterunku Straży Leśnej (lub innego strażnika leśnego) do stałego reprezentowania interesów Skarbu Państwa w czasie rozpraw w sprawach leśnych. Po zamknięciu postępowania dowodowego strażnik leśny powinien w przemówieniu oświadczyć, że popiera oskarżenie i wnosi o ukaranie oskarżonego oraz o zasądzenie na rzecz jednostki Lasów Państwowych nawiązki w wysokości podwójnej wartości zagarniętego drewna (art. 290 § 2 k.k.) wymienionej w akcie oskarżenia, a ponadto, jeżeli drewno nie zostało oskarżonemu odebrane, o zasądzenie z urzędu, w myśl art. 415 § 4 k.p.k. odszkodowania w wysokości pojedynczej wartości drewna, a także zasądzenie kosztów postępowania. Nawiązkę w wysokości podwójnej wartości zagarniętego drewna orzeka się jedynie w razie skazania za wyrąb drzewa w lesie lub za kradzież z lasu drzewa wyrąbanego lub powalonego. Obowiązek zwrotu podwójnej wartości drewna odnosi się do każdego ze sprawców kradzieży drzewa wyrąbanego lub powalonego lub sprawców dokonania wyrębu drzewa w celu przywłaszczenia. Każdy ze sprawców zobowiązany jest do uiszczenia nawiązki w zasądzonej wysokości .
Każdy wyrok powinien zawierać:
– oznaczenie sądu, który go wydał, oraz oznaczenia sędziów, ławników,
oskarżycieli i protokolanta;
– datę oraz miejsce rozpoznania sprawy i wydania wyroku;
– imię, nazwisko oraz inne dane określające tożsamość oskarżonego;
– przytoczenie opisu i kwalifikacji prawnej czynu, którego popełnienie
oskarżyciel zarzucił oskarżonemu;
– rozstrzygnięcie sądu;
– wskazanie zastosowanych przepisów ustawy karnej. Jeżeli strażnik leśny występujący w charakterze oskarżyciela uważa,
że wyrok wydany przez sąd w pierwszej instancji jest niesłuszny,
powinien w terminie siedmiu dni zażądać sporządzenia i doręczenia
na piśmie jego uzasadnienia (art. 422 § 1 k.p.k.). Wyrok podlega zaskarżeniu szczególnie wówczas, gdy sąd niesłusznie:
– uniewinnił oskarżonego,
– umorzył postępowanie z powodu znikomej szkodliwości społecznej
czynu,
– warunkowo umorzył postępowanie,
– nie zasądził nawiązki lub odszkodowania,
– wymierzył oskarżonemu rażąco niewspółmiernie niską karę w stosunku
do szkodliwości czynu oskarżonego, względnie zawiesił wykonanie
kary, podczas gdy na danym terenie stwierdzono wzrost
nasilenia szkodnictwa leśnego.
Postępowanie odwoławcze.
Na podstawie art. 425 § 1 k.p.k. od orzeczenia wydanego w pierwszej
instancji przysługuje środek odwoławczy. Jest to charakterystyczne dla
dwuinstancyjnego systemu sądowego. Przepisy określają instancyjność,
w której sąd wyższego rzędu kontroluje wyrok wydany w toku pierwszej
instancji na tle zarzutów postawionych w apelacji.
Strażnikowi leśnemu, występującemu jako oskarżyciel publiczny,
przysługuje prawo do złożenia środka odwoławczego uruchamiającego
postępowanie kontrolne oraz udział w postępowaniu odwoławczym,
będące żądaniem kontroli zasadności orzeczenia sądu pierwszej instancji
w sytuacji, gdy przedmiotem przestępstwa jest drewno pochodzące
z lasów stanowiących własność Skarbu Państwa.