Temat 52: “Charakterystyka herbicydów, rodentycydów, atraktantów i repelentów”.
Herbicydy to środki przeznaczone do zwalczanie chwastów. Większość herbicydów to preparaty selektywne, zwalczające określone grupy roślin, a nie niszczące rośliny uprawnej. Herbicydy selektywne mają wybiórczy charakter i mogą mieć różne zastosowanie. Mogą być przeznaczone do zwalczania tylko chwastów jednoliściennych lub dwuliściennych, a także określonych gatunków chwastów, np. perzu.
Stosuje się również środki nieselektywne, zawierające glifosat, zwalczający wszystkie rośliny. Takie herbicydy są przydatne do likwidowania chwastów przed zakładaniem plantacji lub przy zmianie zastosowania uprawianych pól, w celu zwalczenia uciążliwych chwastów. Niszczą one wszystkie rośliny, zarówno dwuliścienne, jak i jednoliścienne (trawy).
Oprócz preparatów w płynnej formie, przeznaczonych do opryskiwania roślin, istnieją herbicydy doglebowe, które stosuje się bezpośrednio przed siewem lub sadzeniem roślin (w odpowiednim odstępie czasowym). Preparaty te niszczą kiełkujące chwasty, pozwalając na wzrost wysianych roślin w optymalnych warunkach.
Ważne jest przestrzeganie zalecanych dawek preparatów. Zastosowanie herbicydów w zbyt dużej dawce, w nieodpowiedniej fazie rozwoju rośliny lub niewłaściwych warunkach atmosferycznych może uszkodzić roślinę uprawną wywołując poparzenia lub inne nieprawidłowości w rozwoju rośliny zwane uszkodzeniem herbicydowym
W zależności od właściwości, sposobów i mechanizmów działania, metabolizmu w roślinach oraz zachowania się w środowisku wyróżnia się wiele kategorii herbicydów:
a. herbicydy selektywne i nieselektywne,
b. herbicydy kontaktowe lub układowe,
c. herbicydy nalistne lub doglebowe,
d. herbicydy przedsiewne, przedwschodowe lub powschodowe.
rodentycydy chem. środki toksyczne służące do zwalczania szkodliwych gryzoni, dodawane do pokarmu lub substancji do opylania pól; środki gryzoniobójcze. W Polsce dostępne są właściwie wszystkie rodentycydy antykoagulacyne II generacji, a także rodentycydy zawierające warfarynę.
Atraktanty, środki wabiące, czynniki mechaniczne (pułapki) lub chemiczne (przynęty) zwabiające owady, stawonogi i gryzonie. Specyficzną ich odmianą są pułapki świetlne, stosowane do odłowu owadów w celu analizy dynamiki ich rozwoju. Atraktantów używa się do opryskiwania roślin o mało atrakcyjnych kwiatach, aby zwabić pszczoły do ich zapylania. Stosowanie zatrutych przynęt do zwalczania szkodliwych owadów jest zbyt pracochłonne, dlatego wprowadza się syntetyczne atraktanty, łącząc je z tradycyjnymi insektycydami, co zwiększa skuteczność zabiegu.
Szczególną formę atraktantów stanowią feromony płciowe (typowe dla danego gatunku owada substancje, wydzielane przez samice lub samce w celu przywabienia partnera). Drogą syntezy otrzymano wiele substancji spełniających rolę feromonów płciowych. Znalazły one zastosowanie w pułapkach przeznaczonych do badań ilościowych niektórych owadów szkodliwych, np. LYMODOR (brudnica mniszka), PANODOR (strzygonia choinówka)
Repelenty inaczej zwane środkami odstraszającymi (łac. repellere – odstraszać, odrzucać) – organizmy żywe, związki chemiczne, urządzenia generujące światło lub dźwięki mające właściwość odstraszania niepożądanych w danym miejscu gatunków. Ich stosowanie zaliczane jest do biologicznych metod ochrony np. zabezpieczanie upraw przed szkodami ze strony zwierzyny np. Cervacol, Emol, Pellacol, Stop Z