Mączniak dębu – (Microsphaera alphitoides Griff.)”7 grzybów głównych”

W 2019 r. choroby koron drzew wystąpiły na łącznej powierzchni 42,5 tys. ha, z czego około 11 tysięcy hektarów stanowiła powierzchnia uszkodzeń w drzewostanach do 20 roku życia (uprawy i młodniki). Na szczególną uwagę zasługuje znaczący spadek powierzchni uszkodzeń spowodowanych przez osutki sosny, która w 2019 roku wyniosła 1,3 tys. ha, czyli prawie dziesięciokrotnie mniej niż w roku 2018 (. W porównaniu do roku ubiegłego odnotowano wzrost powierzchni uszkodzeń
pozostałych jednostek chorobowych: zamierania pędów sosny o 1191%, skrętaka sosny +24%, mączniaka dębu +770%, rdzy na igłach i liściach +48%, obwaru sosny +2%. Powierzchnie uszkodzeń od skrętaka sosny wykazywano wyłącznie w uprawach i młodnikach, gdzie choroba ta ma istotne znaczenie gospodarcze, w drzewostanach starszych klas wieku
choroba ta nie była odnotowywana. Natomiast obwar sosny
powodował szkody wyłącznie w drzewostanach starszych klas wieku. Znaczący spadek powierzchni uszkodzeń od osutki sosny obserwowano na terenie całego kraju, jednak na szczególną uwagę zasługują rdLP w Białymstoku, Szczecinku i Warszawie, gdzie powierzchnia uszkodzeń zmalała niemal jedenastokrotnie. Wzrost powierzchni uszkodzeń dla
pozostałych jednostek chorobowych był równomierny w całym kraju, z wyjątkiem RDLP we Wrocławiu, gdzie znacząco wzrósł udział powierzchni uszkodzonych w wyniku zamierania pędów sosny oraz występowania mączniaka dębu.

źródło: https://www.bdl.lasy.gov.pl/portal/Media/Default/Publikacje/prognoza_2020.pdf

Mączniak dębu – Microsphaera alphitoides, klasa: Workowce (Ascomycetes

Występowanie. Choroba ta atakuje bardzo silnie rodzime gatunki dębów, słabiej dąb czerwony, może również wystąpić na buku. Poza mączniakiem dębu znane są inne mączniaki właściwe drzew leśnych: na klonach występuje Uncinula aceris na wierzbach Uncinula salicis, na leszczynie, buku, jesionie, grabie, olszy i brzozie Phyllactinia fraxini. Nie mają one jednak znaczenia gospodarczego.

Objawy i przebieg choroby. Grzyb jest pasożytem bezwzględnym. Grzybnia rozwija się na powierzchni liścia, a do wnętrza komórek wpuszcza ssawki, za pomocą których czerpie pokarm. Na liściach tworzy się nalot, który pokrywa niekiedy całą powierzchnię liści Silniej grzybnia rozwija się na górnej stronie liścia. Bardzo silnie porażone liście zwijają się i niekiedy zamierają. Młode liście na końcach pędów wskutek porażenia przez mączniaka przebarwiają się na brunatno, są skarłowaciałe i niekształtne. Wskutek silnego porażenia przez mączniaka pędy nie drewnieją, co powoduje niebezpieczeństwo ich przemarzania w zimie.

Pierwsze objawy choroby występują w maju lub w czerwcu na najniższych liściach rozwijających się pędów. Grzybnia wytwarza liczne, bezbarwne trzonki konidialne, na których końcach powstają zarodniki rozprzestrzeniające chorobę. Tak więc ciągłe wytwarzanie zarodników i wtórne infekowanie liści powoduje szybkie rozprzestrzenianie się choroby, od którego szczególnie cierpią pędy świętojańskie. Późnym latem, choć nie każdego roku, grzyb wytwarza na górnej stronie liści kuliste perytecja, najpierw żółtawe, później czerniejące, wielkości 0,1 mm. Perytecja zawierają 8-15 worków z zarodnikami, które na wiosnę pęcznieją i rozrywają ścianki peryteciów. Grzyb zimuje także w postaci grzybni pod zewnętrznymi łuskami najmłodszych pączków, tzn. znajdujących się na końcach pędów.

Warunki sprzyjające. Do masowego wystąpienia mączniaka niezbędne są określone, dość szczególne, warunki atmosferyczne. Konidia wymagają do skiełkowania wody, w okresach suszy wystarczą krople rosy. Dalszemu rozwojowi grzyba sprzyjają sucha i ciepła wiosna i lato. Wytwarzaniu konidiów sprzyja silne naświetlenie.

Źródło: “Ochrona lasu” dla techników leśnych.

Zabiegi ochronne przeciwko mączniakowi prawdziwemu dębu wykonuje się od maja do końca sierpnia. Opryski rozpocząć na siewki jednoroczne po całkowitym rozwinięciu liści, zaś w przypadku wielolatek – na pękający pąk. Drugi zabieg – w odstępie dwóch tygodni po pierwszym, następne w miarę rozwoju choroby z częstotliwością co 3-4 tygodnie.

Zwalczanie.

MĄCZNIAK PRAWDZIWY DĘBU W SZKÓŁKACH LEŚNYCH

DISCUS 500 WG (środek o działaniu lokalnie układowym w formie granul do sporządzania zawiesiny wodnej). Zalecana dawka: 0,6 kg/ha. Zalecana ilość wody: 200-1000 l/ha (mniejszą dawkę cieczy użytkowej stosować na siewki jednoroczne, większą – na wielolatki). Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 3. Odstęp między zabiegami: co najmniej 7-12 dni. Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub ręcznych. Środek stosować po pojawieniu się pierwszych objawów choroby.

NIMROD 250 EC (środek o działaniu układowym w formie koncentratu do sporządzania emulsji wodnej). Zalecana dawka: 160-200 ml/100 l wody (większą dawkę stosować w warunkach dużego nasilenia choroby). Zalecana ilość wody: 500-750 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 4. Odstęp między zabiegami: co najmniej 7-10 dni. Zalecane opryskiwanie: średniokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub ręcznych. Środek stosować po pojawieniu się pierwszych objawów choroby. Środek wykazuje dobrą skuteczność w temperaturze około 10°C.

ORTIVA TOP 325 SC (środek o działaniu wgłębnym i układowym w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą). Zalecana dawka: 1,0 l/ha. Zalecana ilość wody: 300-1200 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 2. Odstęp między zabiegami: 14 dni. Zalecane opryskiwanie: średniokropliste, przy użyciu samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub ręcznych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów choroby. Celem zapobiegania zjawisku odporności środek należy stosować tylko w zalecanej dawce.

SCORPION 325 SC (środek o działaniu wgłębnym i układowym w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą). Zalecana dawka: 1,0 l/ha. Zalecana ilość wody: 300-1200 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 2. Odstęp między zabiegami: 14 dni. Zalecane opryskiwanie: średniokropliste, przy użyciu samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub ręcznych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów choroby. Celem zapobiegania zjawisku odporności środek należy stosować tylko w zalecanej dawce.

SIARKOL 80 WP (środek o działaniu powierzchniowym w formie proszku do sporządzania zawiesiny wodnej, do stosowania zapobiegawczego). Zalecana dawka: 1,2 kg/ha. Zalecana ilość wody: 600 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów: 3. Odstęp między zabiegami: co najmniej 10-14 dni (krótszy odstęp stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy polowych, samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy sadowniczych lub opryskiwaczy ręcznych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby.

SIARKOL EXTRA 80 WP (środek o działaniu powierzchniowym w formie proszku do sporządzania zawiesiny wodnej, do stosowania zapobiegawczego). Maksymalna/zalecana dawka: 1,2 kg/ha. Zalecana ilość wody: 600 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 3. Odstęp między zabiegami: co najmniej 10-14 dni (krótszy odstęp stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub ręcznych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby.

SIARKOL 80 WG (środek o działaniu kontaktowym, w formie granul do sporządzania zawiesiny wodnej, do stosowania zapobiegawczego). Maksymalna/zalecana dawka: 1,2-2,4 kg/ha. Zalecana ilość wody: 600 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 3. 50 Odstęp między zabiegami: co najmniej 10-14 dni (krótszy odstęp stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy polowych, samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy sadowniczych lub opryskiwaczy ręcznych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby.

SIARKOL BIS 80 WG (środek o działaniu kontaktowym w formie granul do sporządzania zawiesiny wodnej, do stosowania zapobiegawczego). Maksymalna/zalecana dawka: 1,2-2,4 kg/ha. Zalecana ilość wody: 600 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 3. Odstęp między zabiegami: co najmniej 10-14 dni (krótszy odstęp stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy polowych, samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy sadowniczych lub opryskiwaczy ręcznych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby.

SIARKOL 800 SC (środek o działaniu powierzchniowym w formie stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą, do stosowania zapobiegawczego). Maksymalna/zalecana dawka: 1,2-2,4 l/ha. Zalecana ilość wody: 600 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 3. Odstęp między zabiegami: co najmniej 10-14 dni (krótszy odstęp stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy polowych, samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy sadowniczych lub opryskiwaczy plecakowych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby, od fazy rozwoju liści do zakończenia okresu kwitnienia (BBCH 10-69).

SIGNUM 33 WG (środek o działaniu systemicznym w postaci granul do sporządzania zawiesiny wodnej). Maksymalna/Zalecana dawka: 1,8 kg/ha. Zalecana ilość wody: 600-800 l/ha (mniejszą dawkę cieczy użytkowej stosować na siewki jednoroczne, większą na wielolatki). Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 2. Odstęp między zabiegami: 7-10 dni (krótszy odstęp stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy polowych oraz opryskiwaczy plecakowych. Do stosowania w uprawie polowej i pod osłonami.

SPARTA 250 EW (środek o działaniu układowym w formie płynu do sporządzania emulsji wodnej). Zalecana dawka: 1,0 l/ha. Zalecana ilość wody: 300-500 l/ha (ilość wody dostosować do wielkości roślin i ich zagęszczenia). Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 2. Odstęp między zabiegami: co najmniej 14 dni (krótszy odstęp stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych, sadowniczych i ręcznych. Do stosowania w uprawie polowej i pod osłonami.

STARPRO 430 SC (środek o działaniu układowym w formie płynu do sporządzania emulsji wodnej). Zalecana dawka: 0,75 l/ha. Zalecana ilość wody: 200-400 l/ha (mniejszą dawkę cieczy roboczej stosować na siewki, większą na wielolatki). Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 2. Odstęp między zabiegami: co najmniej 14 dni. Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych. Środek stosować na siewki i sadzonki drzew nie wyższe niż 1 metr.

SWITCH 62,5 WG (środek o działaniu wgłębnym i kontaktowym w postaci granul do sporządzania zawiesiny wodnej). Zalecana dawka: 0,75-1,0 kg/ha (większą dawkę stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecana ilość wody: 500-1000 l/ha (ilość wody dostosować do wielkości roślin i ich zagęszczenia). Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym 3. Odstęp między zabiegami: 10-14 dni (krótszy odstęp stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub ręcznych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów choroby.

ZOXIS 250 SC (środek o działaniu wgłębnym i układowym w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą). Maksymalna/zalecana dawka: 0,8 -1,0 l/ha. Nie stosować w dawkach obniżonych. Zalecana ilość wody: 300-500 l/ha (ilość wody dostosować do wielkości roślin i ich zagęszczenia). Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 2. Odstęp między zabiegami: 21-28 dni. Zalecane opryskiwanie: średniokropliste, przy użyciu opryskiwaczy ręcznych lub polowych. W celu równomiernego pokrycia cieczą użytkową zaleca się dodanie środka zwiększającego przyczepność (adiuwanta). Pierwszy zabieg wykonać zapobiegawczo. Następne zabiegi wykonywać natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów choroby. Celem zapobiegania zjawisku odporności środek należy stosować tylko w zalecanej dawce.

MĄCZNIAK PRAWDZIWY DĘBU W ODNOWIENIACH I ZALESIENIACH

SIGNUM 33 WG (środek o działaniu systemicznym w postaci granul do sporządzania zawiesiny wodnej). Maksymalna/Zalecana dawka: 1,8 kg/ha. Zalecana ilość wody: 600-800 l/ha (mniejszą dawkę cieczy użytkowej stosować na siewki jednoroczne, większą na wielolatki). Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 2. Odstęp między zabiegami: 7-10 dni (krótszy odstęp stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy polowych oraz opryskiwaczy plecakowych.

MĄCZNIAK PRAWDZIWY DĘBU W ODNOWIENIACH , ZALESIENIACH I PLANTACJACH NASIENNYCH

ORTIVA TOP 325 SC (środek o działaniu wgłębnym i układowym w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą). Zalecana dawka: 1,0 l/ha. Zalecana ilość wody: 300-1200 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 2. Odstęp między zabiegami: 14 dni. Zalecane opryskiwanie: średniokropliste, przy użyciu samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub ręcznych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów choroby. Celem zapobiegania zjawisku odporności środek należy stosować tylko w zalecanej dawce.

SCORPION 325 SC (środek o działaniu wgłębnym i układowym w postaci stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą). Zalecana dawka: 1,0 l/ha. Zalecana ilość wody: 300-1200 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 2. Odstęp między zabiegami: 14 dni. Zalecane opryskiwanie: średniokropliste, przy użyciu samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub ręcznych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów choroby. Celem zapobiegania zjawisku odporności środek należy stosować tylko w zalecanej dawce.

SIARKOL 80 WP (środek o działaniu powierzchniowym w formie proszku do sporządzania zawiesiny wodnej, do stosowania zapobiegawczego). Maksymalna/zalecana dawka: 1,2 kg/ha. Zalecana ilośd wody: 600 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 3. Odstęp między zabiegami: co najmniej 10-14 dni (krótszy odstęp stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub ręcznych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby.

SIARKOL EXTRA 80 WP (środek o działaniu powierzchniowym w formie proszku do sporządzania zawiesiny wodnej, do stosowania zapobiegawczego). Maksymalna/zalecana dawka: 1,2 kg/ha. Zalecana ilość wody: 600 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 3. Odstęp między zabiegami: co najmniej 10-14 dni (krótszy odstęp stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub ręcznych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby

SIARKOL 80 WG (środek o działaniu kontaktowym w formie granul do sporządzania zawiesiny wodnej, do stosowania zapobiegawczego). Maksymalna/zalecana dawka: 1,2-2,4 kg/ha. 53 Zalecana ilość wody: 600 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 3. Odstęp między zabiegami: 10-14 dni (krótszy odstęp stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub plecakowych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby.

SIARKOL BIS 80 WG (środek o działaniu kontaktowym w formie granul do sporządzania zawiesiny wodnej, do stosowania zapobiegawczego). Maksymalna/zalecana dawka: 1,2-2,4 kg/ha. Zalecana ilość wody: 600 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 3. Odstęp między zabiegami: 10-14 dni (krótszy odstęp stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub plecakowych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby.

SIARKOL 800 SC (środek o działaniu powierzchniowym w formie stężonej zawiesiny do rozcieńczania wodą, do stosowania zapobiegawczego). Maksymalna/zalecana dawka: 1,2-2,4 l/ha. Zalecana ilość wody: 600 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 3. Odstęp między zabiegami: co najmniej 10-14 dni (krótszy odstęp stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy polowych, samobieżnych lub ciągnikowych opryskiwaczy sadowniczych lub opryskiwaczy plecakowych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby, od fazy rozwoju liści do zakończenia okresu kwitnienia.

SPARTA 250 EW (środek o działaniu układowym w formie płynu do sporządzania emulsji wodnej). Zalecana dawka: 1,0 l/ha. Zalecana ilość wody: 300-500 l/ha (ilość wody dostosować do wielkości roślin i ich zagęszczenia). Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 2. Odstęp między zabiegami: co najmniej 14 dni (krótszy odstęp stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych, sadowniczych i ręcznych.

MĄCZNIAK PRAWDZIWY DĘBU W UPRAWACH LEŚNYCH

STARPRO 430 SC (środek o działaniu układowym w formie płynu do sporządzania emulsji wodnej). Zalecana dawka: 0,75 l/ha. Zalecana ilość wody: 200-400 l/ha. Maksymalna liczba zabiegów w sezonie wegetacyjnym: 2. Odstęp między zabiegami: co najmniej 14 dni. Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych. Środek stosować na siewki i sadzonki drzew nie wyższe niż 1 metr. 54 SWITCH 62,5 WG (środek o działaniu wgłębnym i kontaktowym w postaci granul do sporządzania zawiesiny wodnej). Zalecana dawka: 0,75-1,0 kg/ha (większą dawkę stosować przy większym zagrożeniu chorobowym). Zalecana ilość wody: 500-1000 l/ha (ilość wody dostosować do wielkości roślin i ich zagęszczenia). Maksymalna liczba zabiegów: 3. Odstęp między zabiegami: 10-14 dni. Zalecane opryskiwanie: drobnokropliste, przy użyciu opryskiwaczy polowych, sadowniczych lub ręcznych. Środek stosować zapobiegawczo lub z chwilą pojawienia się pierwszych objawów choroby.

Źródło:

ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN ORAZ PRODUKTY BIOBÓJCZE
DO STOSOWANIA W LEŚNICTWIE
W ROKU 2021

INSTYTUT BADAWCZY LEŚNICTWA
ANALIZY I RAPORTY
Nr 31

Aktualizacja z dnia 18 stycznia 2021 r.

https://www.lasy.gov.pl/pl/pro/publikacje/copy_of_gospodarka-lesna/ochrona_lasu/srodki-ochrony-roslin/srodki-ochrony-roslin-i-produkty-biobojcze.pdf/view

Z niechemicznych zabiegów ochronnych przed mączniakiem wymienia się niekiedy możliwości związane z biologicznym zwalczaniem patogena za pomocą grzyba hiperpasożytniczego Ampelomyces quisqualis Ces. i zaproponowaną przez Orłosia (1952) hylotechniczną metodę polegającą na ocienianiu młodych siewów dębu przez wprowadzone w międzyrzędach łubinu żółtego

Źródło :”Choroby drzew i krzewów leśnych” Karol Mańka i Małgorzata Mańka (1997 r)