Temat 5: “Typy uszkodzeń powodowanych przez owady”.
Typy uszkodzeń
Chociaż charakter szkód wyrządzanych przez owady jest bardzo różnorodny, to w licznych przypadkach na podstawie obrazu żerowania można bardzo dokładnie określić gatunek sprawcy uszkodzeń. Szkodniki pierwotne powodują najczęściej ogryzanie brzegów liści i igieł, np. żery postaci doskonałych chrabąszczy na liściach różnych gatunków drzew liściastych lub choinka szarego na igłach sosny.
Wygryzanie otworów w liściach jest charakterystyczne np. dla rzemlika topolowca prowadzącego żer uzupełniający na liściach topól.
Szkieletyzowanie polega na wyżeraniu miękiszu zieleniowego wraz z kutykula bez naruszania systemu wiązek przewodzących. Ten typ uszkodzeń jest charakterystyczny dla młodych gąsienic kuprówki rudnicy i wielu gatunków chrząszczy z rodziny stonkowatych.
Minowanie polega na wygryzaniu tkanki miękiszowej, a pozostawianiu tkanki okrywającej. Typowym owadem minującym jest krobik modrzewiowiec.
Dla wielu gatunków owadów charakterystyczne jest zwijanie przez nie pojedynczych liści lub tworzenie splotów liścia (np. kuprówka rudnica).
Mszyce wysysają soki, a jeszcze inne owady wyżerają zawartość owoców, pączków lub pędów.
Charakterystyczną grupę uszkodzeń stanowią wyrośla powodowane nie tylko przez różne gatunki owadów, ale także przez roztocze, bakterie i inne organizmy.
Gatunki kambiofagów i ksylofagów można łatwo rozpoznać na podstawie charakterystycznych dla nich obrazów żerowania. Uszkodzenia dokonane przez korniki charakteryzują się obecnością otworów wejściowych prowadzących często do komory godowej (u gatunków wielożennych), w której następuje zapłodnienie samicy. Od komory godowej drążone są przez samice chodniki macierzyste, a obok nich nyże jajowe, do których składane są jaja. Od nich rozchodzą się chodniki larwalne zakończone kolebkami poczwarkowymi, charakterystycznymi dla danego gatunku.
Najczęściej wyróżniane są następujące obrazy żerowania: drabinkowaty regularny – spotykany u drwalników; gwiazdkowaty – typowy dla rytowników; jamkowaty — spotykany u wgryzoni, jednoramienny podłużny – znany z żerowisk cetyńca większego, dwuramienny poprzeczny – typowy dla cetyńca mniejszego; rozwidlony – u rozwiertków; wieloramienny podłużny – u kornika sześciozębnego oraz wiele innych.
Źródło:
Podręcznik: “Ochrona lasu” dla techników leśnych.